#altijdpartijdig

Vandaag publiceerde het Algemeen Dagblad een interview met Willem Jan Ausma. In dit interview geeft hij aan dat “wij advocaten (…) vaak veel te veel gericht zijn op vrijspraak voor onze cliënt. Er zijn nog te veel collega’s die verdachten laten zwijgen of een onzinverhaal laten ophangen. Zonder daarbij oog te hebben voor de belangen van slachtoffers of nabestaanden.” Deze opmerking is reden genoeg voor mij om in de pen te klimmen.

In de afgelopen jaren hebben slachtoffers een steeds sterkere positie gekregen binnen het strafrecht. Veel mensen hebben zich hiervoor ingezet, waaronder ook advocaten zoals Richard Korver. Hoewel ik kritisch ben op sommige details is de uitbreiding van slachtofferrechten wat mij betreft toe te juichen. Alleen, het standpunt van Ausma gaat veel verder. Voor zover ik weet, is dit de eerste keer dat een advocaat zegt dat de advocaat minder partijdig moet zijn en ook moet kijken naar de positie van slachtoffers.  Dit is ongekend.

Laat ik voorop stellen, het standpunt van collega Ausma is absoluut sympathiek. Het is goed dat je als advocaat je realiseert dat je woorden gewicht hebben. Er wordt naar je geluisterd door het publiek en je kan door wat je zegt dus ook schade toebrengen als je niet oppast. Met name de strafrechtadvocatuur moet zich hier altijd van bewust zijn. De advocaat heeft dus een maatschappelijke positie. Tegelijkertijd moet de advocaat zich ook bewust zijn van zijn positie binnen de rechtstaat. De advocaat is, als enige in de rechtszaal, partijdig.

Die partijdigheid staat de afgelopen tijd nogal op de tocht. Onder invloed van onder andere een rapport van HiiL wordt er gepleit voor een ander procesmodel waar minder het conflict wordt gezocht en meer de verbinding. Die opvatting, die Ausma kennelijk ook heeft, doet geen recht aan de rechtsstatelijke positie van de advocaat.

Dat een advocaat partijdig is, heeft een functie. Een verdachte wordt geconfronteerd met een overheid met bijna onbeperkte middelen. Een proces is alleen eerlijk als de partijen op een gelijkwaardige manier met elkaar de rechtsstrijd aangaan. Een advocaat die er alles aan doet om de rechten en de belangen van zijn cliënt te verdedigen, is de enige goede waarborg om die eerlijke strijd te garanderen. Dat er advocaten nodig zijn om burgers te beschermen tegen die overheid is de afgelopen weken weer pijnlijk duidelijk geworden doordat is gebleken dat de belastingdienst heeft gerommeld met bewijs en dat vervolgens de staatssecretaris heeft geprobeerd de advocaat van gedupeerden rechts in te halen door hen direct een aanbod te doen. Er zijn verder talloze voorbeelden hoe de overheid meer macht naar zich toe probeert te trekken, ten koste van de burger. Het is aan de advocaat om in de rechtszaal het noodzakelijke tegengeluid te geven.

Wat Ausma zegt is dus schadelijk voor de beroepsgroep. Ja, het is zeker goed om geen onnodig leed aan slachtoffers en/of nabestaanden toe te brengen. Ja, het is verstandig om je cliënt te adviseren om niet te zwijgen als het bewijs over de plinten klotst, maar dit mag NOOIT ten koste gaan van de cliënt die wij als advocaat proberen te beschermen.

Michaël Glas